ημιαυτόνομα οργανίδια

Οργανίδια του ευκαρυωτικού κυττάρου (μιτοχόνδρια και πλαστίδια) που περιέχουν γενετικό υλικό (DNA), καθώς και συστήματα αντιγραφής και έκφρασης της γενετικής πληροφορίας (κατάλληλα ένζυμα, ριβοσώματα κλπ.). Η διχοτόμησή τους απαιτεί και τη συνεργασία του πυρηνικού DNA. Κάθε οργανίδιο αυξάνεται και διχοτομείται κατά μέσο όρο μία φορά σε κάθε κυτταρικό κύκλο –κατά τη μεσόφαση– ανάλογα με το είδος και τις ανάγκες του κυττάρου. Λέγονται η.ο. γιατί οι περισσότερες πρωτεΐνες τους κωδικοποιούνται από το πυρηνικό DNA, αλλά ένα μέρος τους εξαρτάται από τις γενετικές πληροφορίες που περιέχουν τα ίδια. Τα μόρια του μιτοχονδριακού DNA είναι συνήθως κυκλικά. Το μέγεθος, το είδος και η διάταξη των γονιδίων του, καθώς και ο γενετικός κώδικας (που καθορίζει τη σύνθεση των πρωτεϊνών μέσα στα μιτοχόνδρια) ποικίλλουν στους διάφορους οργανισμούς. Το DNA των χλωροπλαστών αποτελείται επίσης από κυκλικά μόρια, είναι όμοιο με το DNA των άλλων πλαστιδίων του φυτικού κυττάρου και έχει παρόμοιο μέγεθος σε διαφορετικούς οργανισμούς. Υπάρχουν ενδείξεις ανταλλαγής τμημάτων DNA μεταξύ μιτοχονδρίων, πυρήνα και χλωροπλαστών. Τα η.ο. αυξάνονται και διαιρούνται με τρόπο που θυμίζει βακτηριακά κύτταρα και η παρουσία τους είναι πιθανό να ενισχύει την ενδοσυμβιωτική θεωρία, δηλαδή την ιδέα ότι τα ευκαρυωτικά κύτταρα προέρχονται από απλούστερα (προκαρυωτικά) κύτταρα που έμαθαν να συμβιώνουν και να συνεργάζονται.